‘Mijn leerlingen kennen de term ‘nepnieuws’, maar hebben verder geen idee hoe ze nepnieuws en desinformatie herkennen’ of ‘Mijn studenten delen om de haverklap complottheorieën’: slechts een kleine greep uit de zorgen die docenten bij ons uiten. Onder hun leerlingen zien ze enerzijds een laag vertrouwen in journalisten, en anderzijds hoe ze zichzelf verliezen in polariserende content en video’s van complotdenkers. ‘Mijn leerlingen geloven het nieuws niet meer door corona’, zuchtte een docent.  

 

Het gesprek over media, desinformatie en democratische waarden aangaan met jongeren is hard nodig, blijkt uit deze signalen . Want terwijl veel jongeren zich door traditionele media slecht of helemaal niet vertegenwoordigd voelen, stelt hun online leefwereld ze aan de lopende band bloot aan prikkelende berichten vol desinformatie en complottheorieën. Deze stroom aan polariserende content voedt eenzijdige meningsvorming, verdere frustratie met reguliere media en (online) isolement. Om deze negatieve ontwikkelingen te keren moeten we jongeren nú weerbaar maken tegen de desinformatie die hen online om de oren vliegt. Grotere maatschappelijke polarisatie en druk op de democratie liggen namelijk op de loer als journalisten, democratische waarden en de rechtsstaat steeds meer worden gewantrouwd. Uit het Digital News Report van het Reuters Institute en het Commissariaat voor de Media blijkt dat het vertrouwen in nieuws onder jongeren sinds 2018 aanzienlijk is gedaald – een zorgelijk signaal.  

 

Het geheel eigen (online) mediagebruik van jongeren maakt dat docenten niet altijd weten hoe ze het gesprek met hun leerlingen over desinformatie kunnen voeren. Met ons onderwijsprogramma Under Pressure zetten wij daarom getrainde, maatschappelijk betrokken jongeren zélf voor de klas. Dat zij zich in dezelfde online leefwereld bevinden als de jongeren waarmee ze in gesprek gaan is essentieel. Deze jonge rolmodellen – peer educators ¬- stellen zich tijdens de lessen kwetsbaar op door bijvoorbeeld te vertellen over complottheorieën waar ze ooit zelf in geloofden, maar waar ze later op zijn teruggekomen. Ook lopen ze samen door hun social media pagina's om te laten zien hoe algoritmes bepalen welke informatie ze te zien krijgen. Ze houden leerlingen een spiegel voor en creëren ruimte voor een goed gesprek. Samen met de leerlingen spelen de peer educators de speciaal ontwikkelde Under Pressure Game, ontwikkeld door DROG, die jongeren op een innovatieve manier inzicht geeft in de mechanismes achter de snelle verspreiding van desinformatie.  

 

Met Under Pressure geven we jongeren de vaardigheden waarmee zij op een kritische, constructieve manier door het dynamische medialandschap kunnen navigeren. Zo kunnen jongeren nepnieuws na Under Pressure beter herkennen én wegklikken. Ook worden ze bewust van het belang van, en hun eigen rol in, een samenleving met persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Vaardigheden en kennis die een essentieel onderdeel zijn van democratisch burgerschap. 

 

Wil je meer weten of jouw klassen (kosteloos) aanmelden Under Pressure? Ga naar https://www.diversion.nl/cases/under-pressure/ of mail naar sdijk@diversion.nl