Terwijl de eerste deelnemers langs lopen plaats ik ietwat gehaast de banieren. Altijd weer even puzzelen hoe die frames aan de achterkant in elkaar zitten. Terwijl ik mij omdraai om me naar de zaal te begeven bots ik bijna tegen een man op. "Dat werkt niet", zegt hij. "Wat bedoelt u?", vraag ik. "Nou, dát", en wijst naar de banier waar een breed lachend meisje met gehoorbeschermers op een bouwplaats staat. De man vervolgt: "Het is een leuke foto hoor, maar in de praktijk werkt dat niet. Ik heb meisjes in mijn opleiding gehad maar dat was dan meestal van korte duur."

Enigszins verbouwereerd sta ik daar in tweestrijd met mezelf. Vanuit mijn ooghoek zie ik de zaal vollopen. Nu snel afkappen of het gesprek aan gaan? Dat laatste had ik natuurlijk moeten doen, maar ja, in ‘the heat of the moment’, wacht ik te lang... De man, blijkbaar een docent, besluit intussen zijn weg te vervolgen.

Zo klaar als een klontje

Na de presentatie stap ik in de auto en haal deze situatie terug. Het verbeteren van de beeldvorming over techniek bij jongeren. Voor mij is het zo klaar als een klontje. Ik wil jongeren laten zien hoe veelzijdig leren en werken in de techniek is. Dat je er alle kanten mee op kunt. Dat techniek overal is. En dat er voor iedere jongere, jongens en meiden, een kansrijke toekomst ligt in de techniek. Maar, voor deze docent die met zijn beide voeten in de onderwijspraktijk staat is het heel anders. Hij ziet dat de enkele meiden op zijn technische opleiding afhaken. Dat ze zich toch niet thuis voelen in een door jongens gedomineerde leeromgeving. Hij heeft een ander referentiekader dan ik. Zijn reactie is een logisch gevolg van ervaringen uit de praktijk.

Meiden zijn iets beter in bèta, en toch…

Ik las een interessant artikel op de Ingenieur met de kop ‘Meiden zijn iets beter in bèta, en toch…’. Een onderzoek gedaan door onderzoekers van de University of New South Wales naar de schoolwaardering bij 1,6 miljoen leerlingen. De resultaten zijn fascinerend. Zo blijkt dat meiden in het onderwijs gemiddeld iets beter presteren in de bètavakken dan jongens. Op grond van de schoolwaardering hebben meiden reden te denken dat ze net zo bèta-slim, zo niet slimmer zijn dan jongens. Maar, waarom kiezen meiden dan toch minder vaak voor een bèta-studie?

Een van de verklaringen is dat stereotiepe opvattingen over waar vrouwen wel of niet goed in zijn een rol spelen. Meiden zijn vatbaar voor de stereotypen in de traditioneel door jongens gedomineerde bètastudies. En meiden die het toch proberen hebben ook nogal eens te maken met tegenslag. Als voorbeeld wordt het stereotype dat meiden niet zo goed zijn in wiskunde, genoemd. Zo’n vooroordeel maakt het lastiger om er wel goed in te zijn, zowel vanwege het eigen zelfbeeld van deze meiden als hoe anderen over haar denken. We hebben allemaal dit soort vooroordelen, stelt een van de onderzoekers, en het is lastiger om ze te doorbreken als je herinnerd wordt aan die vooroordelen. Het artikel sluit af met de boodschap dat wanneer we willen dat meer meiden een bètastudie kiezen, deze aantrekkelijker moet worden gemaakt voor meiden.

Niks doen is geen optie

Zoals ik het zie is de oplossing tweeledig. JA, het zit hem in de onderwijspraktijk. Technische opleidingen moeten kijken hoe ze met hun aanbod en de inhoud van hun opleidingen beter kunnen aansluiten op de drijfveren van meiden. Wat beweegt hen? Waar liggen hun interesses? Hoe houden we ze binnen de opleiding? En JA, het zit hem ook in beeldvorming. Ontkracht stereotypen. Laat succesverhalen van meiden in de bèta-praktijk zien. Want die zijn er. Ambassadeurs van de techniek, meiden die trots vertellen over hun technische opleiding. Technische vakvrouwen, die gepassioneerd vertellen over wie ze zijn en wat ze doen.

Laat ik voorop stellen, in heb niet de wijsheid in pacht om te zeggen hoe het moet. Daarover ga ik graag het gesprek aan. Maar, wat voor mij als een paal boven water staat: niks doen, is geen optie. De banier staat voor mij symbool voor al die meiden die JA zeggen tegen techniek, een glansrijke toekomst tegemoet gaan en rolmodellen zijn voor anderen.

Op 8 november aanstaande organiseert TechniekTalent.nu de mini-conferentie ‘De Kracht van Taal en Beeld' bij techniekpromotie met interessante sprekers en workshops. Over hoe jij als onderwijsprofessional de beeldvorming over techniek positief kunt beïnvloeden. Aanmelden kan nog. Deelname is gratis. Zie ik je daar?

Marijn van Dongen is projectleider bij TechniekTalent.nu

© Nationale Onderwijsgids / TechniekTalent.nu