Kinder- en jeugdliteratuur laat nieuwe en andere werelden zien aan kinderen en jongeren. En dat is van groot belang voor henzelf én voor onze samenleving. Verder kijken dan je eigen voordeur, positief en nieuwsgierig zijn naar wat je niet kent – en dat al jong leren – helpt iedereen vooruit. Zeker nu, nu in onze samenleving steeds minder ruimte lijkt voor het andere en de anderen.
Door Gerlien van Dalen
Taal verbindt en is de basis voor de sociale cohesie van een samenleving, zegt Ton den Boon in Lezen 3 (2022). En zo is het. Mensen zijn talige wezens. Via taal uiten we ons, geven we betekenis aan de wereld en wat we meemaken, en brengen we begrip op voor anderen. Via taal vechten we meningsverschillen uit, maar geven we ook verdieping aan relaties. Via taal kunnen we ook de verbeelding door tekst en beeld een stem geven, zoals verschillende auteurs en Kinderboekenambassadeur Martijn van der Linden in de Lezen laten zien.
We besteden in Lezen 3 veel aandacht aan diversiteit en natuur in boeken, en het belang van lezen en literatuur in het algemeen. Helma van Lierop benoemt in haar afscheidsinterview als hoogleraar Kinder- en Jeugdliteratuur dat je verder moet kijken dan de literaire waarde van jeugdliteratuur en ook de maatschappelijke, pedagogische en sociale aspecten moet meenemen in hoe je haar beziet en onderzoekt.
Cornald Maas beschrijft hoe zijn docent op de middelbare school op onorthodoxe wijze taal-, spelling- en literatuuronderwijs verbond door zijn leerlingen voornamelijk literatuur te laten lezen en hen daarover te laten nadenken. Daar is voor hem de basis gelegd voor zijn liefde voor literatuur – naast een thuisomgeving waar boeken waren.
In het onderwijs is het werken met literatuur en andere rijke teksten steeds gangbaarder – een belangrijke ontwikkeling. Goede schoolbibliotheken zijn daarbij onmisbaar, en gelukkig zit er nog steeds groei in, onder meer via de Bibliotheek op school. Naast de schoolbibliotheek is er de openbare Bibliotheek, waar kinderen en jongeren tot achttien jaar sinds deze zomer gratis lid van kunnen worden. Daarmee is een belangrijke drempel geslecht en kan ieder kind ook thuis boeken om zich heen hebben.
Maak thuis, in kinderopvang en onderwijs gebruik van de rijke literatuur en non-fictie voor jong en oud die Nederland rijk is – iedereen wordt daar beter van.
Deze column is eerder verschenen in Lezen #3 (2022), gratis te lezen via lezen.nl. Lezen is het tijdschrift over leesbevordering en literatuureducatie voor professionals die het leesbevorderingswerk dagelijks in de praktijk vormgeven, in de kinderopvang, op school, in de boekhandel en Bibliotheek. Meld u nu aan voor een gratis abonnement op Lezen via lezen.nl.
Op de hoogte blijven van de laatste onderzoeken en publicaties van Stichting Lezen? Meld u zich dan hier aan voor de nieuwsbrief van Stichting Lezen.