Kinderen zijn niet hun prestatie

Hockeybond KNHB heeft de hockeyclubs in ons land een tijdje terug opgeroepen te stoppen met het maken van selectieteams voor de jeugd tot twaalf jaar. De druk van het móeten presteren om in de selectie te komen, zou voor veel kinderen teveel spanning met zich meebrengen. Waar jarenlang met veel inzet, stress en druk - ook van buitenaf - moet worden gepresteerd op het veld om in het beste selectieteam te komen, kunnen er voor het jonge kind problemen ontstaan wanneer het niet geselecteerd wordt. En dan spreek ik nog niet van een loyaliteitsprobleem richting de stimulerende ouders langs de lijn. Want zij zien geselecteerd worden vaak als voorbode van succes in de verdere toekomst. Iets wat uiteraard niet gegarandeerd kan worden. Vervolgens zal er nóg harder moeten worden getraind om de aansluiting te behouden of is het einde van de carrière al snel nabij.

Door Pascal Cuijpers

Discutabele eindtoets

Dat een potentiële selectie afhangt van één selectieavond komt overeen met het moeten scoren tijdens bijvoorbeeld de al net zo discutabele eindtoets in groep acht van het basisonderwijs. Het selecteren naar aanleiding van (onder andere) een momentopname is ook hierbij geen verstandige keuze. Vraag is: wat is dan wel een verantwoorde manier van selecteren? De TIPS-score hanteren, zoals reeds enkele hockeyclubs toepassen, is een menselijkere variant. Aan de hand van Techniek, Inzicht, Persoonlijkheid en Snelheid wordt een jaar lang bijgehouden hoe een kind zich ontwikkelt. Een plausibel meetinstrument, waarbij de diverse vaardigheden over een langere periode inzichtelijk worden gemaakt, voor zowel trainers en pupillen.

LeerlingVolgSysteem

Het bijhouden van de TIPS-score komt overeen met het bijhouden van het LeerlingVolgSysteem (LVS) in het onderwijs, waarbij acht jaar lang wordt bijgehouden wat de vorderingen zijn van een leerling in het basisonderwijs en of er op bepaalde vlakken speciale aandachtspunten vereist zijn. Hier is de leerkracht ook de coach, waarvan we mogen verwachten dat deze inhoudelijk kan bepalen wat de beste opties zijn voor een kind. Het schooladvies van de leerkracht van groep acht is dan ook gebaseerd op bovengenoemde feiten uit het LVS-systeem. Aan de hand van de onontkoombare eindtoets en de bijbehorende score hiervan, kan eventueel worden bekeken of de leerling het beste op zijn plek is op het niveau van het eerder gegeven advies of dat er een niveau hoger mogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer de eindtoets goed gemaakt is.

Groeien in een plezierige en gezonde setting

En ook al zijn er van verschillende kanten de nodige tegengeluiden te horen met betrekking tot het leveren van prestaties onder druk (‘daar worden ze hard van’), het is van het grootste belang dat een kind geleidelijk aan in een plezierige en gezonde setting kan toegroeien naar zijn beste vorm, al dan niet bekroond met een selectieplek. Dit zal niet worden bereikt door het opvoeren van de spanning tijdens een bepalend selectiemoment. Het is immers het plezier in de sport dat het belangrijkst is. Wanneer men dat onder ogen ziet, komt het met de motivatie vanzelf goed en volgen de eventueel gewenste prestaties vanzelf. Of het nu om sport gaat of om de gewenste resultaten in het onderwijs.

Pascal Cuijpers is leraar beeldende vorming en faalangstreductietrainer op een middelbare school. Tevens schrijft hij columns, opiniestukken en gedichten over het onderwijs, die regelmatig in diverse landelijke dagbladen, (onderwijs)magazines en op websites worden gepubliceerd. Daarnaast verscheen eerder zijn educatieve scheurbundel '200 Dagen School & Scheuren!' (2015) en de onderwijsbundels 'Leraren hebben meer vakantie dan mensen die werken' (2016) en 'Leraren zijn net echte mensen' (2017) bij uitgeverij Quirijn (www.uitgeverij-quirijn.nl). Pascal is te volgen via Twitter: www.twitter.com/pascalcuijpers. Kijk ook eens op zijn vernieuwde website: www.pcuijpers.nl.