De zelfredzaamheid van de beeldschermgeneratie

Voorbijgangers keken vreemd op toen ze in de staat Ohio een auto zagen rijden. Nu is een rijdende auto op zich niets geks natuurlijk, ware het niet dat de bestuurder een achtjarig kereltje was met op de bijrijdersstoel zijn vierjarige zusje. Terwijl pa en ma beiden op de bank in slaap waren gevallen, wisten ze de autosleutels te vinden en te ontsnappen uit het ouderlijk huis. Ze werden aangehouden en de jonge coureur vertelde doodleuk tegen de verbouwereerde politieagenten dat ze op weg waren naar McDonald’s en dat hij door het bekijken van YouTube-filmpjes het autorijden had geleerd.

Door Pascal Cuijpers

Zelfredzaamheid. Met dank aan ons aller internet. De jongste generatie weet niet beter. Kunnen zich een leven zónder digitale, wereldse communicatiemiddelen niet (meer) voorstellen. Een en ander werd me onlangs duidelijk toen ik met een tweede klas vmbo gipsmaskers ging maken. Vanwege de te verwachten paniek onder de dames (want: make-up!) had ik de les van tevoren al een voorzichtige aankondiging gedaan dat die beruchte gipsopdracht eraan zat te komen. Die maandag stroomde het lokaal tijdens het begin van de eerste les langzaam vol met pubermeiden en natuurlijk ook jongens, maar die vonden dat de dames zich maar aanstelden. Allen ongeschminkt. De vernietigende blikken richting mijn kant waren ontelbaar. Wat had ik ze aangedaan! Zonder make-up naar school! Vet voor schut!

Nadat ik de opdracht had uitgelegd en er tweetallen waren gevormd, kon het gipsfeest beginnen. Om te voorkomen dat de gipslaag aan de huid én wenkbrauwen blijft plakken, werd er gretig met vaseline gesmeerd. Daarna kon men verder met het beplakken van het hoofd met minimaal drie laagjes gipsverband. Het ging wonderbaarlijk goed en de gipsafdrukken van hun hoofd lukten aardig. Nadat alle gezichten waren gewassen werden de (gips)rollen omgedraaid en moest nummer twee van de gevormde duo’s eraan geloven. Inmiddels lieten ook de stoere mannen uit deze klas merken dat ze toch ijdeler waren dan dat ze zich in eerste instantie voordeden. Ondertussen geloofde niemand me toen ik tussendoor enigszins sarcastisch zei dat dit de leukste opdracht van hun hele schoolcarrière zou worden.

“Meneer, hoe lang hebben we nog?”, vroeg Nora met paniek in haar ogen, meteen gevolgd door de mededeling dat ze minstens een half uur nodig had om haar gezicht weer toonbaar te maken. Gelukkig hadden we nog ongeveer een half uur tijd voordat de pauze zou beginnen en niemand aan de gezichten kon zien in wat voor gipshel ze de voorgaande momenten hadden geleefd. Terwijl de jongens een educatief verantwoord gewelddadig spelletje speelden op hun mobieltje - ben ik echt zo’n waardeloze leraar? - kwamen bij de meiden routineus de tassen met make-up benodigdheden tevoorschijn. Plamuurmaterialen in diverse diktes en tinten, cosmetisch verantwoorde martelwerktuigen en de gekste vormen sponsjes en kwasten lagen op de werktafels waar zojuist de zo gehate gipsbenodigdheden hadden gelegen.

Ik kreeg respect voor hun gedrevenheid én fijne motoriek. Ondertussen hield ik een oogje in het zeil, terwijl de tijd verder tikte en de lijken bij de spelletjes van de jongens zich tot ongekende hoogte leken op te stapelen. Vlak voor tijd, toen de laatste puntjes foundation zorgvuldig waren weggesmeerd, vroeg ik met oprechte belangstelling wie hun al deze beautytechnieken had geleerd? “YouTube, meneer. Daar staan kei veel tutorials op van make-up artists en beautyvloggers…” Aha.

Toen de bel ging en de pauze begon, stoven de leerlingen de klas uit. De maskers waren af en konden een weekje drogen, diverse levels waren bereikt met de virtuele spelletjes op de telefoon en de gezichten stonden weer stralend en strak in de lak. Terwijl ik de deur van het lokaal afsloot, vroeg ik me af hoe de dames uit deze klas hun gezichtsherrijzing hadden aangepakt zonder digitale make-uplessen en tutorials van al die beroemde schoonheidsvloggers. En, belangrijker nog, hoe het met de jonge coureur en zijn zusje in Ohio zou zijn afgelopen als er geen YouTube had bestaan.

Pascal Cuijpers is docent Beeldende Vorming en faalangstreductietrainer op een middelbare school. Hij schrijft daarnaast columns en opiniestukken over het onderwijs, die regelmatig in diverse landelijke dagbladen, (onderwijs)magazines en hier op de Nationale Onderwijsgids worden gepubliceerd. Begin september verschijnt zijn tweede boek 'Leraren zijn net echte mensen.' Ter gelegenheid van de Dag van de Leraar mag de Nationale Onderwijsgids binnenkort 5 exemplaren weggeven dus houd onze website in de gaten voor de actie!