Wanneer we in deze context de pyramide van Maslow erbij nemen, zien we dat de te bewandelen stappen hierin bijna allemaal op school dienen te worden doorlopen, op weg naar een maximale, menselijke ontplooiing. Na de belangrijkste basisbehoeften als eten, drinken, kleding en onderdak, volgen stap twee en drie uit de Maslow-pyramide, respectievelijk de behoefte aan veiligheid en de behoefte aan sociaal contact. Hierin is een grote taak voor de school en de leerkrachten weggelegd. Een positief pedagogisch leerklimaat zal namelijk bijdragen aan de voorwaarden om zich in de volgende fasen te kunnen blijven ontwikkelen. Bij aanvang van het schooljaar wordt hier de basis voor gelegd.

Wanneer een nieuwe groep in een nieuw schooljaar zal starten, is de invloed en betrokkenheid van de docent van groot belang. Gedurende de eerste zes weken zal een groep zich namelijk gaan ‘vormen’, waarbij alle individuele groepsleden een plek proberen te bemachtigen in de groep. Het is een sociaal groepsproces, waarin al snel duidelijk is wie de leiders zijn en wie er bij welk subgroepje zal (gaan) behoren. Ongeschreven regels die een klas zullen (gaan) vormen voor de lengte van een schooljaar worden geformuleerd en er ontstaan bepaalde omgangsvormen, een zogenaamd ‘klascultuurtje’. Op deze manier probeert ieder z’n stukje veiligheid in de groep te creëren en te garanderen. Het spreekt voor zich dat de (bege)leiders (lees: docenten) een en ander in goede wegen dienen te leiden, zodat deze ‘forming’ en ‘norming’ van de groep, zal bijdragen aan een gewenst, positief leerklimaat.

Nadat ieder z’n plek heeft weten te bemachtigen in de groep, en deze mogelijkheid op een pedagogische manier is gezaaid door de docenten, kan er worden geoogst en worden gewerkt aan de laatste twee stappen van de Maslow-pyramide: de behoefte aan waardering, erkenning en de mogelijkheid tot zelfontplooiing. Een docent zal hierbij het gevestigde groepsproces bewaken en op een positieve manier proberen zijn steentje bij te dragen. De leerlingen verdienen hierbij complimenten en waardering bij goed gedrag. Ze willen gezien worden. Deze erkenning zal ertoe bijdragen dat ze er mogen zijn. Iets wat de verdere ontplooiing in een ontspannen sfeer ten goede zal komen.

Laten we deze onderwijskundige (micro)wetenschap nu eens door trekken naar de huidige maatschappij waarin we leven en de onbevatbare problemen die zich op macro-niveau afspelen. Wanneer we Maslow’s pyramide erbij pakken, komen we al snel tot de ontdekking dat er massa’s mensen nooit het topje van deze pyramide, en de daarbij behorende ontwikkeling, zullen gaan bereiken. Het groepsproces is wereldwijd blijven steken bij stap twee. Wat zou het echter een mooi gegeven zijn, wanneer iedereen de mogelijkheid zou krijgen om tot volledige ontplooiing te komen.