We spreken van faalangst wanneer een leerling een dusdanige angst heeft om te falen, dat hij of zij wordt belemmert in het functioneren. 

Faalangst komt voor in verschillende gradaties. Bij het ene kind is de angst aanwezig maar wel beheersbaar, bij de ander heeft het een negatieve invloed op de schoolprestaties. Faalangst kan zich ook fysiek uiten in de vorm van overmatig zweten, hartkloppingen en hyperventileren. 

Faalangst kan leiden tot het slechter functioneren van de geheugenfuncties. Soms wordt het geheugen zelfs geblokkeerd, wat resulteert in ‘blackouts.’ Het maakt dan niet uit hoe intelligent de leerling is en hoe goed hij of zij voor een toets heeft geleerd; de leerling zal onder zijn of haar niveau gaan presteren. 

 

Faalangst kan verschillende oorzaken hebben. In de meeste gevallen wordt faalangst veroorzaakt door de druk om te presteren. Vaak ligt de oorzaak bij de reacties van de omgeving van de leerling op zijn of haar prestaties, met name wanneer de nadruk op het falen wordt gelegd. Deze reacties, die afkomstig kunnen zijn van ouders maar ook van docenten, familie of vrienden, kunnen een negatief effect hebben. Kinderen die als ze falen worden berispt, bespot of uitgelachen, kunnen behoorlijk uit evenwicht worden gebracht.

 

Faalangst kan ook worden veroorzaakt door een gebrek aan zelfvertrouwen. Een kind dat veel zelfvertrouwen heeft, zal als het faalt niet snel faalangst krijgen. Het falen wordt afgedaan als een incident. Zo’n kind zal zich doorgaans ook weinig aantrekken van negatieve reacties uit de omgeving. Wanneer een kind echter steeds meer faalt en steeds meer negatieve reacties krijgt, zal dit het zelfvertrouwen aantasten, waardoor het kind ook weer meer gaat falen; het kind belandt in een vicieuze cirkel. Minder zelfvertrouwen kan zich uiten op één vlak (bijvoorbeeld als het gaat om een specifiek vak op school waarbij het kind slecht presteert) maar het kan zich al snel uitbreiden naar andere aspecten van het leven. Daarom is het zaak dat er tijdig wordt ingegrepen.

 

Maltha Studiecoaching heeft speciaal voor leerlingen met faalangst speciale faalangst reductietrainingen ontwikkeld. We hebben faalangsttrainingen voor leerlingen in zowel het basisonderwijs als het middelbaar onderwijs. Tijdens de training leren de kinderen hoe ze met hun faalangst om kunnen gaan. Eerst wordt er gekeken naar de specifieke problemen van de leerling, en hoe hij of zij deze problemen ervaart. Vervolgens wordt ere en specifiek faalangst reductie plan gemaakt. Er wordt geleerd hoe ze zenuwen en negatieve gedachten kunnen omzetten naar helpende, positieven gedachten. Concentratieoefeningen, spierontspanningsoefeningen en zelfreflectie komen aan de orde. Ook wordt het studiegedrag besproken. 

De training omvat in ieder geval 10 individuele trainingen van 1 uur per week bij een vaste pedagoog of psycholoog, waarna de voortgang samen met de leerling en de ouders wordt besproken en er wordt gekeken of er wellicht nog meer trainingen nodig zijn. Er wordt tevens een digitaal dossier bijgehouden zodat de ouders op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen.