Het geluid van stilte

Ik herinner me zelf het gevoel nog wel. En wie niet? De centrale start, het openen van ‘DE’ enveloppe of doos door de examencoördinator. Het uitdelen van de spullen. Je eerste blik op de vragen of de tekst. Na een minuut of tien is het zó stil dat alle geluiden die normaal totaal niet opvallen nu inslaan als een meteoriet. Een kuchje of complete hoestbui. Het verschuiven van een stoel. Het schrapen van een keel. Of erger: iemand die plotseling moet niezen. Zenuwachtig gegrinnik. De eerste diepe zucht van een medekandidaat. De eerste wanhopige blikken. Misschien zelfs een ongemerkt uitgesproken vraag: ‘Hè?’ Een kort lachje, want zelfs in zo’n examentekst zit wel eens iets grappigs. Ik herinner me ook de krakende schoenen of klikkende hakken van de docenten die surveilleerden. Iedere voetstap klonk in die holle ruimte als een heipaal in een lege fabriekshal. De eerste klasgenoot  die ‘klaar’ is en zijn spullen aan de kant schuift. Ongeloof bij anderen. Huh? NU al? Dat kán niet! Gejaagde blikken op de wandklok. Buiten klinkt een sirene van brandweer of ambulance. Het valt opeens veel meer op. Je moet je daar voor kunnen afsluiten. Valt soms niet mee.

Wachten

Blikken dwalen af. Indien mogelijk, naar buiten. Want dáár, buiten, daar is het, waar je dit allemaal voor doet. Ooit schijn je hier plezier van te gaan krijgen. Na afloop de bekende gesprekjes. ‘Wat had jij bij die vraag?’ Of: ’Bijlage? Wélke bijlage? AAAAH…….. vergeten!’  Sommigen gaan direct naar huis en willen er niets van horen of zien. Na het laatste vak gaat het beginnen. Het Grote Wachten.

En je moest al zo vaak wachten op je cijfers. Sommige leerlingen lukt het alvast een soort vakantiegevoel te ontwikkelen.  In elk geval is het goed iets te gaan doen. Sporten. Een boek lezen……..nee, dank u, net gedaan………bingewatchen, hardcore Netflixen, gamen. Leven!

Uitslag

Op De Dag Der Dagen, die dag waar je sowieso al uitslag van krijgt, blijft een aantal kandidaten met oorpluggen in diep onder het donzen dekbed. Want wat je niet gehoord hebt is niet gebeurd. Het geluid van een telefoon bijvoorbeeld. Of de deurbel, die iedere vezel in je lijf onder stroom stoot. Anderen beginnen alvast de eerste ballonnen op te blazen, de eerste slingers uit te rollen. Op zolder hoor je je moeder worstelen met de vlaggenmast. Ze roept met licht overslaande stem wat je eraan zou willen hangen. Je kunt het woord ‘jou!’ nog net op tijd ombuigen tot: ‘Nou! Eh…….m’n rugtas……….?’

Los

Weet dat alle docenten alleen maar willen dat jij slaagt. En weet ook dat je niets minder bent wanneer dat nu nog niet lukte. Het betekent alleen dat jij op dit moment in je leven even niet de antwoorden wist op vragen die door anderen bedacht zijn. En de volgende keer lukt het jou óók.

Natuurlijk hopen al die docenten op 100 procent. Iedereen blij. En goed voor de school. Maar we hebben vooral zo’n zin in die diploma-uitreiking! Want dan kunnen WIJ óók weer eens lekker los met gekke stukjes, liedjes, dansjes………één keer per jaar mag dat toch…? En dan laten we jullie echt los.

Heel veel succes de komende tijd! We zweten mee. We wachten mee. We vieren mee.
En als het nodig is troosten we mee.

Bert Jansen geeft Nederlands en Maatschappijleer op een school voor voortgezet onderwijs (mavo, havo, vwo) in de buurt van Apeldoorn. Jarenlang werkte hij in het basisonderwijs, voornamelijk als leerkracht van groep 8. Na zo’n 15 jaar maakte hij de overstap naar het vo. Daar werkt hij inmiddels ook alweer zo’n 15 jaar.

© Nationale Onderwijsgids / Bert Jansen