Uniek krantenproject voor leerlingen in Limburg: ‘Uiteindelijk gaan de leerlingen ook zelf over het nieuws schrijven’

De Limburger is er stiekem al een tijdje mee bezig: een krantenproject speciaal voor leerlingen uit de laatste groepen van de basisschool en voor eerste-en tweedejaars vmbo’ers. Zo’n 3000 jongeren en hun ouders krijgen gedurende dit project vier jaar lang gratis toegang tot de nieuwsapp van de krant. Vervolgens gaan De Universiteit Maastricht en de Open Universiteit in Heerlen volgen wat het effect is op de kinderen en hun ouders. De redactie van de Nationale Onderwijsgids sprak hierover met journalist en projectleider Monique Parren.

In Heerlen-Noord loopt er al enige tijd een speciaal steunprogramma van het Rijk, een inhaalslag gericht op wonen, werken, gezondheid, veiligheid en leren. In de veertien wijken van Heerlen-Noord is 20 procent van de inwoners laaggeletterd. "De mensen hebben er een laag opleidingsniveau, lage inkomens en met de huisvesting is het ook niet altijd goed gesteld”, aldus Parren.  

Het idee

Krant van de buurvrouw, zo heet het project, is een initiatief van De Limburger en het Nationaal Programma Heerlen-Noord. De krant kwam in gesprek met directeur Ron Meyer van het nationaal programma, zelf opgegroeid in een van de wijken. "Hij vertelde dat zijn wereld vrij klein was, omdat zijn ouders niet genoeg geld hadden voor een abonnement op een krant. Uiteindelijk kreeg hij wel van een buurvrouw de krant, dit heeft hem veel goed gedaan. Hij kreeg op deze manier toch een andere kijk op de wereld”, zegt Parren. Uiteindelijk is het idee geboren om in 120 schoolklassen de krant uit te rollen. In mei 2023 is De Limburger daar al mee gestart.

Digitaal account, maar ook een papieren krant

De groepen 6,7 en 8 van het primair onderwijs en klas 1 en 2 van het vmbo krijgen allemaal een eigen digitaal account, de scholen krijgen ook papieren kranten in de brievenbus. Volgens Parren komen veel kinderen nu niet in aanraking met de krant en met journalistiek nieuws."Wel veel met nepnieuws. Door het gebruik in de klas van onze nieuwsapp en de krant kunnen de kinderen over een tijdje hopelijk beter inschatten wat waar is en wat niet waar is. Dat is natuurlijk erg belangrijk voor je leerproces.” 

Volgens Parren moeten we met de journalistiek ook meer de volkswijken in en terug naar de scholen daar. “We moeten daar goed uitleggen wat we doen, en waarom dat meerwaarde heeft. En wat de meerwaarde is van goede journalistiek.” Vaak staan de bewoners van deze volkswijken argwanend tegenover de mainstream media. 

Redactielokaal

In Heerlen-Noord is er sinds 18 maart een eigen redactielokaal. In Zeswegen, een van de wijken van het stadsdeel. Iedere dag kunnen er buurtbewoners binnenlopen en vertellen over wat er gaande is in de wijk. “Daar kan dan weer over geschreven worden.” Maar Parren geeft aan dat ze er ook zijn voor hulpvragen. “Als mensen vragen hebben over het invullen van hun belastingformulier, of over het over het aanvragen van toeslagen, dan hebben wij contacten om ze te helpen. In de toekomst kun je ook denken aan bijvoorbeeld een gratis spreekuur.” Naast Parren is ook freelance-journalist Tom Janssen toegevoegd aan het project. 

Scholenredactie 

Als het project wat langer draait, komt er ook een scholierenredactie. Die scholenredactie staat dan met De Limburger in verbinding en de kinderen mogen ook onderwerpen aandragen. “Het is wel de bedoeling dat kinderen uiteindelijk zelf gaan schrijven.”  

Jan Terlouw Verhalenprijs 

Afgelopen jaar hebben er 2500 leerlingen meegedaan aan de Jan Terlouw Verhalenprijs. Die leerlingen kregen workshops creatief schrijven en tot slot hebben ze hun verhalen ingestuurd. “Wat je daarin heel duidelijk ziet is dat je een brug kan slaan tussen het lezen van de krant en het zelf schrijven van teksten.” De drie winnaars krijgen een snuffelstage aangeboden op de redactie van De Limburger. 

Gastlessen van ambassadeurs 

Parren gaat zelf naar scholen om uitleg te geven over de journalistiek. “Parallel daaraan hebben we een stuk of dertig ambassadeurs, waaronder Sinan Can, oud-minister Lilian Ploumen en Lodewijk Asscher, en zij gaan twee keer per jaar een gastles verzorgen op in één van die 120 klassen.”

Gezien het feit dat de ambassadeurs allemaal een verschillende achtergrond hebben is het de bedoeling dat er vooral aan de scholen gevraagd wordt waar ze behoefte aan hebben. “Met een Sinan Can bespreek je toch iets anders dan met een zangeres als Numidia. We gaan ook dat proberen zo interactief mogelijk vorm te geven.” De gemene deler is wel dat de ambassadeurs zelf in het nieuws komen of dat ze nieuws maken. “Zij kunnen dan ook heel goed vertellen wat het verschil is tussen nieuws op sociale media en het traditionele nieuws.”

Onderzoek naar beter burgerschap 

De Open Universiteit Heerlen en de Universiteit Maastricht gaan de hele proefperiode onderzoeken of dit project leidt tot beter burgerschap. “We willen graag wetenschappelijk onderbouwd zien of het lezen van een krant je leert om een betere burger te zijn. Of dat je beter meer betrokken bent bij je wijk, je buurt en je school.” 

Wel zijn de universiteiten en de krant nog bezig met de vormgeving van het onderzoek. 

Nieuwsconsument van de toekomst 

Als de vier jaar voorbij zijn, zou het volgens Parren erg mooi zijn als dit project landelijk wordt opgepakt. “Onze krant De Limburger is een onderdeel van het Belgische bedrijf Mediahuis, met kranten in meerdere landen. Ook zij ook erg geïnteresseerd hoe dit gaat lopen. Het is een proeftuin, maar we hopen over vier jaar dat de mensen in Heerlen-Noord wel de meerwaarde zien van het lezen van de digitale krant en dat ze weten dat er een verschil is tussen feitelijk nieuws en alles wat je tegenkomt op sociale media. We hopen zelf ook iets te leren over de nieuwsconsument van de toekomst. Het is belangrijk dat ons vak niet uitsterft.’’   

De redactie van de Nationale Onderwijsgids houdt dit project in de gaten en zal t.z.t. ook berichten hoe de eerste maanden met bijvoorbeeld het redactielokaal en de scholenredactie zijn verlopen.

Door: Nationale Onderwijsgids / Femke van Arendonk 
Beeld: Bas Quaedvlieg